grzech ożył przez związek z przykazaniem. . .

Dałem do czytania jej wrażliwym dłoniom cztery Ewangelie, psalmy, księgę Apokalipsy i trzy listy świętego Jana, gdzie mogła między innymi przeczytać te słowa: „Bóg jest światłem i nie ma w nim ciemności", tak jak w jego Ewangelii mogła wysłuchać Zbawcę mówiącego: „Jestem światłością świata, ten, kto jest ze mną, nie pogrąży się w ciemnościach". Wzbraniam się dać jej do czytania listy świętego Pawła, bo przecież jeśli będąc niewidomą nie zna grzechu — po cóż niepokoić jej umysł pozwalając na przeczytanie tych chociażby słów: „Grzech ożył przez związek z przykazaniem" (Do Rzymian, VII, 13) i całą tę dalszą dialektykę, choć tak jest godna podziwu?

André Gide (fragment powieści Symfonia pastoralna, 1919)

   

   

   

zagracając ... umysł. . .

[...]nigdy nie udawała, że rozumie, jak czynią często ludzie, zagracając sobie w ten sposób umysł nieprecyzyjnymi lub fałszywymi danymi, przez co całe ich dalsze rozumowanie okazuje się chybione.

André Gide (fragment powieści Symfonia pastoralna, 1919)

   

   

   

do czego podobna jest biel. . .

   — Ale zaraz: biel? Nie rozumiem już, do czego podobna jest biel... I uzmysłowiłem sobie, jak bardzo niedoskonałe było moje porównanie.
   — Biel — próbowałem tłumaczyć jednak — biel jest tą wysoką granicą, poza którą wszystkie tony mieszają się ze sobą, podobnie jak czerń jest ową granicą najniższą.
   Ale to nie satysfakcjonowało mnie bardziej niż ją; od razu zwróciła uwagę na fakt, że dźwięki instrumentów drewnianych, blaszanych czy skrzypiec różnią się jedne od drugich, zarówno w najniższych, jak i najwyższych brzmieniach. Ileż to razy, jak właśnie wtedy, musiałem zamilczeć, bezradny, poszukując gorączkowo, do jakiego tu porównania mógłbym się jeszcze odwołać.
   — Więc tak — powiedziałem wreszcie — wyobraź sobie biel jako coś zupełnie czystego, coś, gdzie nie ma żadnego koloru, ale tylko światło; czerń, przeciwnie, jako nasycenie kolorem aż do zupełnego zaćmienia...

André Gide (fragment powieści Symfonia pastoralna, 1919)

   

   

   

im bardziej zwierzę przywiązane jest do ziemi. . .

   — Czy rzeczywiście — pytała — ziemia jest tak piękna, jak to opowiadają ptaki? Dlaczego nie mówią więcej? Dlaczego pan mi o tym nie mówi? Czy z obawy, by nie sprawić mi przykrości wiedząc, że nie mogę tego zobaczyć? Byłby pan w błędzie. Przysłuchuję się ptakom; myślę, że rozumiem wszystko, co mówią.
   — Ci, którzy mogą je widzieć, nie słyszą ich tak dobrze, jak ty, moja Gertrudo — odpowiedziałem w nadziei, że ją pocieszę.
   — Dlaczego inne zwierzęta nie śpiewają? — zapytała.
   Niekiedy jej pytania zaskakiwały mnie i wprawiały w prawdziwe zakłopotanie, gdyż zmuszały do zastanawiania się nad tym, co do tej pory przyjmowałem bez zbytniego zdziwienia. Dzięki temu właśnie zauważyłem po raz pierwszy, że im bardziej zwierzę przywiązane jest do ziemi i im więcej waży, tym bardziej jest smutne.

André Gide (fragment powieści Symfonia pastoralna, 1919)

   

   

   

wrażliwe, a one są po prostu przylepne. . .

Karolina — myślałem — wydaje się dziś najbardziej uczuciowa z całego rodzeństwa, ale czy któreś z nich w jej wieku było inne? Mój dorosły już Jakub, tak powściągliwy dziś i pełen rezerwy, nawet on... Uważa się je za wrażliwe, a one są po prostu przylepne i przymilne...

André Gide (fragment powieści Symfonia pastoralna, 1919)

   

   

   

byłem szczęśliwy, kiedy nie wiedziałem. . .

— Och, jakiż byłem szczęśliwy, kiedy nie wiedziałem nic! — jęknął Fleurissoire. — Ach, nigdy już teraz nie będę mógł nie wiedzieć!

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

obecność człowieka na ulicy. . .

Niepokoję się, kiedy na mnie patrzą, a kiedy nie patrzą, mam wrażenie, iż oni umyślnie udają, że mnie nie widzą. Nie zdawałem sobie sprawy, jak rzadko usprawiedliwiona jest obecność człowieka na ulicy.

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

wybitny wstręt do wdzięczności. . .

— Panie hrabio, muszę pana na wstępie ostrzec: mam wybitny wstręt do wdzięczności, tak samo jak do długów; i co bądź by pan dla mnie uczynił, nie sprawi pan, abym mu się czuł zobowiązany.

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

abym się zorientował w moim apetycie. . .

   — A potem co zamierzasz uczynić, teraz, kiedy jesteś bogaty?
    — Och, proszę pana, wczoraj jeszcze zaledwie miałem co jeść, niech mi pan zostawi czas, abym się zorientował w moim apetycie.

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

jeszcze jedna wyższość do ukrycia. . .

“Pochodźmy najpierw trochę albo ulecę w powietrze — pomyślał. — I trzymajmy się środka ulicy! jeżeli się do nich zbliżę, ci przechodnie spostrzegą, że ich przerastam o parę głów. Jeszcze jedna wyższość do ukrycia. Nigdy człowiek nie przestaje się kształcić".

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

z owego cudownego materiału, z którego bóg robi swoich męczenników. . .

Dusza Małgorzaty sporządzona jest z owego cudownego materiału, z którego Bóg robi swoich męczenników. Wie o tym i łaknie cierpienia. Nieszczęściem życie nie przynosi jej nic złego: mając od życia samo dobre, jej zdolność mężnego znoszenia cierpień zmuszona jest szukać pokarmu w małych przeciwnościach; korzysta z najdrobniejszych rzeczy, aby zyskać jakąś rankę; zaczepia się i kaleczy o wszystko. Niewątpliwie, umie się urządzić tak, aby jej uchybiano; ale Julius coraz mniej daje pokarmu jej cnocie: jak się tu dziwić, że Małgorzata staje się coraz bardziej markotna i zgryźliwa? Z mężem takim, jak Antym, cóż za wspaniały los!

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)

   

   

   

a portretu pana boga nie masz?. . .

    — O, to jest święta Julia, moja patronka; to jest Najświętsze Serce z...
    — A portretu Pana Boga nie masz? — pyta głupawo Antym.
    — Nie; Pana Boga nie robią... Ale to jest najładniejszy: to Matka Boska z Lourdes, dała mi go ciocia Fleurissoire, przywiozła go z Lourdes, włożyłam go na szyję w dniu, w którym papuś i mamusia ofiarowali mnie Najświętszej Pannie. (...)
   — Więc nie chciała cię Najświętsza Panna, skoro jesteś jeszcze z nami?

André Gide (fragment powieści Lochy Watykanu, 1914)