minos i radamantys. . .

W Platońskim Gorgiaszu (523c-524a) zaś widzimy bardziej tradycyjne grono, sprawujące urząd, gdy w opowieści Sokratesa Zeus tak rzecze: „...na sędziów wyznaczyłem moich synów, dwóch z Azji [zauważmy, że Kreta należy tu do Azji], Minosa i Radamantysa, a jednego z Europy, Ajakosa. Oni trzej po zgonie będą wydawać wyroki na łące, u rozdroża, skąd dwie drogi biegną, jedna ku Wyspom Błogosławionych, druga do Tartaru. Ludzi z Azji będzie sądził Radamantys, tych z Europy Ajakos, Minosowi zaś powierzę przewodnictwo nad całym sądem, gdyby tamci dwaj nie potrafili rozstrzygnąć, jaką najsprawiedliwiej każdemu człowiekowi trzeba wyznaczyć drogę"

Zygmunt Kubiak (Mitologia Greków i Rzymian, 1997)

   

   

   

mądrości nieucy. . .

Tak to bowiem jest: z bogów żaden ani nie filozofuje, ani nie pragnie zdobyć mądrości, jest już bowiem mądry. Ani nikt inny, jeśli już jest mądry, nie filozofuje. Nie filozofują też ani nie pragną zdobyć mądrości nieucy. Właśnie to bowiem przykre jest w nieuctwie, że człowiek, który nie jest ani piękny, ani dobry, ani rozumny, jednak mniema, że mu niczego nie brak. Czy ten, kto nie wie, że mu jakiejś rzeczy brak, mógłby jej pragnąć?"

Platon (Uczta, IV wiek p.n.e.)

   

   

   

zdawania sprawy z waszego życia. . .

   Teraz pragnąłbym coś przepowiedzieć wam, którzy mię skazaliście. Bo jestem już na tym progu, gdzie zazwyczaj ludzie najwięcej wieszczą: gdy mają umrzeć. Przepowiadam więc, mężowie, którzy mię zabiliście, że zaraz po mojej śmierci spadnie na was kara o wiele cięższa, na Zeusa, od tej, przez którą mnie zadaliście śmierć. Wyście to dziś zrobili myśląc, że pozbędziecie się konieczności zdawania sprawy z waszego życia, a oto zdarzy się wam coś przeciwnego. Więcej będzie takich, co zaczną was badać, których ja dotąd powściągałem, o czym nie wiedzieliście. I będą bardziej natarczywi, bo młodsi, bardziej więc się na nich rozzłościcie.

Platon (Obrona Sokratesa, IV wiek p.n.e.)

   

   

   

mit o dziejach natury. . .

Głosi więc w swojej mowie biesiadnej Platoński Arystofanes mit o dziejach natury ludzkiej, według którego istniały niegdyś trzy płcie, męska, żeńska i dwoista, czyli androgynon. Wszystkie zaś istoty ludzkie były kuliste, miały po cztery ręce i nogi oraz dwie twarze. Były wielce silne. Gdy pokusiły się wreszcie o to, by natrzeć na siedzibę bogów, Zeus rozciął każdą z nich na dwoje, a rozpłatane części Apollo tak uleczył, iż każda ma kształt ludzki, jaki dziś znamy, męski albo kobiecy. Odtąd szukają siebie nawzajem, żeby się zjednoczyć. Zależnie od tego, z którego z trzech rodzajów powstały, szukają albo istoty tej samej płci, albo płci odmiennej.

Zygmunt Kubiak (Literatura Greków i Rzymian, 1999)

   

      

psom kości. . .

DUSZA NA WARGACH 

(AP 5, 78)

Agatona całując, duszę miałem na wargach.

PSOM KOŚCI 

(AP 7,100) 

Powiedziałem: Aleksis jest piękny. Tylko tyle. 

I teraz go, dokądkolwiek pójdzie, ściga czyjś wzrok. 

Duchu mój, czemu psom pokazujesz kości, by potem 

Żałować tego? Fajdrosa czyż nie straciłem tak?

Platon

   

   

   

rozpoczynać poznanie. . .

Dlatego też dla Platona rozum sam wystarczał do poznania. Natomiast u Arystotelesa zmysły miały w poznaniu funkcję równie niezastąpioną, jak rozum. Trzeba zetknąć się z rzeczywistością, aby coś o niej wiedzieć, umysł zaś może się z nią zetknąć jedynie przez zmysły; wrodzonych pojęć nie ma w umyśle, jest niezapisaną tablicą, którą zapisują dopiero postrzeżenia; od postrzeżeń tedy trzeba rozpoczynać poznanie.

Władysław Tatarkiewicz (Historia filozofii Tom 1, 1931/1950)

   

   

  

istota platonizmu. . .

ISTOTA PLATONIZMU. Platonizm jest idealizmem, czyli teorią głoszącą, że we wszystkich dziedzinach bytu i działania, obok pierwiastków realnych, które są przemijające, istnieją pierwiastki idealne, które są wieczne, i że pierwiastki idealne mają przewagę nad realnymi. W szczególności platonizm oznacza:
   w ontologii: przekonanie, że istnieje byt idealny i że byt realny jest odeń zależny;
   w psychologii: uznanie, że dusza istnieje niezależnie od ciała i że ciało jest niższe i zależne od niej;
   w teorii poznania: przekonanie, że istnieje wiedza rozumowa, niedoświadczalna, wrodzona i że wiedza zmysłowa, jako zależna i niepewna, musi jej być podporządkowana; w metodologii: uznanie metody dialektycznej i podporządkowanie jej wszelkiej metody empirycznej.
   w etyce: uznanie, że właściwym celem człowieka są dobra idealne i że dobra realne, jako niższe, powinny im być podporządkowane i traktowane tylko jako środki.

Władysław Tatarkiewicz (Historia filozofii Tom 1, 1931/1950)

   

   

  

widział ... w sztuce poety, najwyższą z czynności człowieka. . .

I oto z jednej strony Platon widział w sztuce, mianowicie w sztuce poety, najwyższą z czynności człowieka, z drugiej zaś potępiał sztukę, mianowicie naśladowniczą, i chciał ze swego idealnego państwa usunąć artystów. Toteż wpływ jego na potomność był dwojaki: nauczył w artyście widzieć wieszcza i nauczył widzieć w nim naśladowcę. Dał początek dwom zupełnie różnym kierunkom w filozofii sztuki: z jednej strony mistycznemu, a z drugiej naturalistycznemu jej traktowaniu.

Władysław Tatarkiewicz (Historia filozofii Tom 1, 1931/1950)

   

   

  

platon ... umarł spokojnie. . .

   Umarł spokojnie w podeszłym wieku. Śmierć jego nastąpiła w dniu jego urodzin, a był to dzień zjawienia się Apollina na ziemi. I legenda związała Platona z bogiem słońca: to syn Apollina, a lata jego życia to niemal święta liczba muz w drugiej potędze. Zaraz po śmierci złożono mu ofiarę i coraz więcej z biegiem czasu otaczano czcią tego mędrca, boskiego męża, półboga. A uczniowie jego i uczniowie uczniów, obchodząc corocznie święto jego narodzin i zgonu, chwalili w hymnie "dzień, w którym bogowie dali ludziom Platona".

Władysław Tatarkiewicz (Historia filozofii Tom 1, 1931/1950)

   

_____________   

  

   Od powrotu z trzeciej podróży sycylijskiej, od roku 360 przed Chrystusem, żył w Akademii już stale. Nauczał i pisał. W roku 347, podczas uczty właśnie, pono w rocznicę urodzin, zasnął, aby się już nie przebudzić. Gdy zaniesiono go na łoże w jego pokoju, znaleziono tu, jak potem opowiadano, komedie Arystofanesa i mimy Sofrona (syrakuzańskiego poety z V wieku przed Chr.). Pochowano go w otaczającym jego szkołę gaju.

Zygmunt Kubiak (Literatura Greków i Rzymian, 1999)