uprzywilejowania muzyki, która wszystko i nic wyrazić potrafi. . .

Mogło być ono tylko upokarzające i wydające go na pastwę zgromadzonych, czułem, że muszę pozostawić sprawy ich biegowi, w nadziei że niebawem zacznie grać fragmenty swego dzieła i tony rozlegną się zamiast słów. Nigdy silniej nie odczuwałem uprzywilejowania muzyki, która wszystko i nic wyrazić potrafi, wobec jednoznacznej wymowy słowa, nigdy nie uzmysławiałem sobie tak bardzo nie wiążącej bezpieczności wszelkiej w ogóle sztuki w porównaniu z demaskującą surowizną nietransponowanego wyznania.

Thomas Mann 

(fragment powieści Doktor Faustus. 

Żywot kompozytora niemieckiego Adriana Leverkühna 

opowiedziany przez przyjaciela, 1947)