04 kwietnia 2015

prawdziwe i nieprawdziwe istnienie. . .

   4. PRAWDZIWE i NIEPRAWDZIWE ISTNIENIE. Istnienie człowieka nie jest izolowane, obok niego istnieją w podobny sposób inni ludzie; egzystencja jest zawsze koegzystencją, l istnienia innych ludzi mają wpływ na istnienie człowieka. Robi on wszystko tak mniej więcej, jak inni robią. Lub mówiąc językiem Heideggera, robi wszystko tak, jak „się" robi: chodzi— jak „się" chodzi, je — jak „się" je. Owo „się" włada nim i przez nie nie jest naprawdę sobą. Społeczeństwo przekształca istnienie jednostki, które przez to przestaje być naturalnym, prawdziwym istnieniem.
   Inne jeszcze czynniki przekształcają istnienie człowieka. Jednym z nich jest mowa. Posługuje się on mową, aby wyrazić istnienie, ale wyrażając przekształca je i fałszuje. Wierzy w wyrazy, jak gdyby im koniecznie odpowiadał byt. Wierzy, że jest tak, jak „wszyscy mówią"; sam powtarza, co mówią, i przez to przyczynia się do tego, że słowa stają się bytami, które narastają nad rzeczywistym istnieniem. Człowiek przyzwyczaja się do swego otoczenia, więc też wydaje mu się zwykłe, bez tajemnic, codzienne. I codzienność staje się naturalną postacią jego egzystencji. Wszystko wydaje mu się codzienne, a więc swoje, zwykłe, naturalne. Ciekawość każe mu wciąż nowe rzeczy włączać do swojego otoczenia; z nich wszystkich robi codzienność i sam zanika w niej. I tylko niezwykły bieg zdarzeń może uczynić, że zostanie wytrącony, „wyrzucony" z tego kręgu codzienności. Dopiero zaś gdy się to stanie, poczuje, jak bardzo obce jest otoczenie, do którego przywykł i które traktował jako swoje; wtedy poczuje się, jak „nie u siebie", wtedy zrozumie swe istnienie. Póki zaś żyje w codzienności, ona narzuca zewnętrzne, obce formy jego istnieniu, a przez to przekształca je, czyni je nieprawdziwym. To złudne poczucie codzienności, swojskości, naturalności usypia jego trwogę. I jest złe: bo jest oddawaniem się złudzeniu, ucieczką przed losem. Tylko kto widzi obcość bytu, ten go poznaje w całej jego prawdzie.

Władysław Tatarkiewicz (Historia filozofii Tom 3, 1931/1950)
   
   
  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz